Prikkelkater: katergevoel na een dag vol prikkels

Je hebt een drukke dag vol prikkels gehad gister, geen druppel alcohol op en toch heb je het gevoel van een kater? Ben je of vermoedt je dat je hoogsensitief (HSP) bent? Een echte naam ben ik niet tegengekomen hiervoor, daarom noem ik hem de prikkelkater. 15 tot 20 procent van de bevolking is hoogsensitief. Hoogsensitiviteit is geen aandoening, maar een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Bij HSP-er heeft in het schakelcentrum van de hersenen geen filter waardoor er veel meer prikkels binnen komen. Ze merken dingen op die een niet HSP-er ontgaat. Daarnaast hebben ze de tijd nodig om deze informatie diepgaand te verwerken.

Wat zijn prikkels en wat is overprikkeling?

Prikkels ervaar je extern met je zintuigen. Prikkels kun je dus zien, voelen, horen, ruiken en proeven. Interne prikkels komen binnen via je gedachtes, emoties en je lichaam. Mensen die hooggevoelig zijn verwerken de prikkels diepgaand. Je hebt dan ook veel meer tijd nodig om deze prikkels te verwerken. Prikkels in mate is goed, maar heel veel prikkels of te weinig hersteltijd zorgt voor overprikkeling.

Een apart gevoel door de prikkels

Al jaren heb ik na een weekendje weg met vrienden of als we de hele dag ergens geweest zijn een raar gevoel de dag erna. Vaak gepaard met hoofdpijn en een vastzittende nek. Zoals ik tegen manlief weleens zeg, ik ben er fysiek, maar het lijkt wel of mijn geest ergens buiten mijn lijf rondzweeft. Ik zou wel een middagdutje willen doen. Alleen dat laatste gaat vaak niet op een doordeweekse dag. Het heeft wel een gevoel van een kater, maar dan zonder alcohol. Daarom noem ik dit aparte gevoel sinds een jaar: een prikkelkater.

Lees ook: Boekentip: Hoogsensitief ouderschap van Bieke Geenen

Nooit de link gelegd met overprikkeling

Tot een jaar geleden had ik nooit de link gelegd met mijn hooggevoeligheid en dus overprikkeling. Hoe meer ik me verdiep in hooggevoeligheid, hoe meer ik er over ontdek en dus ook hoe mijn lijf reageert. Ik heb nu al ’s ochtends als ik uit bed stap al door dat ik een prikkelkater heb. Ik vond het vooral raar dat ik na een weekend weg niet opgeladen was, maar vooral heel erg verrot. Alsof ik het hele weekend dronken ben geweest, terwijl ik tegenwoordig af en toe alcohol drink (een gelegenheidsdrinker met dan ook maar 1 of 2 glaasjes)

Welke symptomen kunnen er zoal zijn dan bij een prikkelkater?

De symptomen kunnen per persoon verschillen, want niemand is hetzelfde.

1. Je bent moe, je zou wel een extra dutje willen doen.
2. Geluid lijkt harder, licht lijkt feller.
3. Slechte concentratie, sneller aan het dagdromen of in de verte kijken.
4. Het liefst helemaal alleen zijn, ver weg van alles.
5. Je bent stiller dan normaal.
6. Slecht uit je woorden komen.
7. Je stort je veel aan dingen.
8. Lastig om beslissingen te nemen.
9. Lichamelijk klachten zoals: hoofdpijn, misselijk, duizeligheid en spierpijn.
10. De dag lijkt als een waas aan je voorbij te gaan, soort van fysiek wel aanwezig zijn maar mentaal in een andere wereld.
11. In een negatieve spiraal zitten.

Hoe voorkom je een prikkelkater?

Helemaal voorkomen doe je het niet. Toch kan je prikkels wel proberen te regulieren. Als we een verjaardag hebben bij ons thuis trek ik me vaak terug in de keuken. Hapjes maken, taart snijden, drinken inschenken. Juist om weer even op te laden. Om me daarna weer in ‘de drukte’ te begeven. Het zijn soms maar heel korte momentjes, maar ze zijn echt heel waardevol. Ben ik niet in mijn eigen huis, dan ga ik vaak strategisch zitten of richt ik me op een iemand. Zijn de kinderen mee naar een feestje, dan richt ik me vooral op de kinderen. Niet zo heel moeilijk trouwens, die moeten in een andere omgeving altijd even ‘ontdooien’. De omgeving verkennen.

Lees ook: Welke soorten van hoogsensitiviteit zijn er?

Wat kun je aan deze prikkelkater doen?

Het belangrijkste wat je moet doen als je een prikkelkater hebt is mentaal opladen. Dus plan bewust rustige dagen na een dag of weekend vol prikkels. Dat is soms weleens lastig als je die dag moet werken. Probeer dan in de pauze lief te zijn voor jezelf. Mentaal opladen kan je doen door iets te doen waar je energie van krijgt en waar je goed in bent. Ga dan vooral niet iets nieuws doen. Spreek af met iemand die je energie geeft, daar kan je ook enorm van opladen. Zoek je nog andere ideeën om op te laden, lees dan eens bij 31 zelfzorgmomenten voor HSP-ers. Kijk dan vooral naar wat bij jou past.

Omarm de kater van prikkels

Hoe gek het ook klinkt, omarm deze kater van prikkels. Als je gaat “vechten” tegen dit gevoel zorg je zelf voor extra prikkels. Op zo’n katerdag is het ook belangrijk om gewoon routine te blijven houden. Hoe moe je ook bent, doe ’s avonds vooral je avondroutine. Juist die routines zijn ook een stukje zelfzorg. Zorg daarbij ook dat je goed en gezond eet en drink voldoende water en thee. Veranderingen in je routine en slecht en ongezond eten en drinken zorgen ook voor extra prikkels.

Hoe doe ik dat met drie kinderen in huis?

Hooggevoeligheid is in ons gezin een open onderwerp. We benoemen ook gewoon als het allemaal te veel is en ik even tijd en ruimte nodig hebben. Mijn koptelefoon werkt perfect om even een half uurtje voor mezelf te pakken. Hoe jong ze ook zijn, ze weten dat ze dan even niet mogen storen. In het begin vond ik dat echt gek om te doen, maar inmiddels heb ik daar wel echt maling aan. Daarnaast leer ik de kinderen ook gelijk dat je altijd goed voor jezelf moet zorgen. Ongeacht of er andere mensen in de buurt zijn. Met een prikkelkater kan ik niet even tussendoor een powernappie doen. Daar zijn de kinderen te klein voor om ze even alleen te laten. Daarom pak ik over de dag door mijn momentjes, net als op werkdagen.

Wat zal een ander er wel niet van denken?

Wat een ander ervan vindt daar moet je je niet te druk om maken. Makkelijker gezegd dan gedaan. In het heb ik me vaak druk gemaakt dat mensen mij “verlegen” vinden. Denken dat ik het niet naar mijn zin heb. En steeds uitleggen dat je hoogsensitief bent heeft geen zin. Zeker niet aan mensen die je niet zo veel ziet. Deel deze informatie met je naasten. Al deze gedachtes zijn ook alleen maar extra prikkels. Uiteindelijk ben jij als HSP-er degene die de rekening ervoor moet betalen. Jij hebt na een dag vol prikkels zoals een feestje de prikkelkater. Laat je dan ook niet overhalen als ze zeggen wat ga je vroeg weg. Zeg ook gerust een keer nee tegen een feestje. Hou in gedachten dat je altijd moet doen wat voor jou goed voelt op dat moment.

Lees ook: Kan een verzwaringsdeken HSP-ers helpen?

Meer mensen hebben dit gevoel

Na het plaatsen van een Reels op Instagram werd wel duidelijk dat er dus meer mensen zijn die dit gevoel herkennen. Dit gaat niet alleen om hooggevoelige mensen, maar ook om mensen met een niet aangeboren hersenletsel. Beide ervaren een katergevoel na bijvoorbeeld een drukke dag of vreemde mensen over de vloer. Ook blijken mensen tegen onbegrip aan te lopen. Reden voor mij om er eens in dit blog uitgebreid bij stil te staan. Wil je andere toch uitleggen hoe jij je voelt na een drukke dag, deel deze blog op je social media. Dit doe je door gebruik te maken van de onderstaande social media knoppen. Je kunt ook de link kopiëren en deze plak je in het medium waar je het wil delen.