Angst wordt door hoogsensitieve personen vaak intenser beleefd, waardoor het een centrale rol kan spelen in hun leven. Het kan ervoor zorgen tot vermijding van bepaalde mensen en situaties, soms zelfs uit angst voor de angst zelf. Daarnaast ontstaat vaak de drang om alles te willen controleren, in de hoop situaties te vermijden die de angst verder verergeren.
Het ontstaan van angst bij een HSP
Je zult het vast al vaker gelezen hebben op dit blog, maar hoogsensitieve mensen zijn gevoeliger voor prikkels en signalen uit de omgeving. Dit heeft een grotere impact op je systeem waardoor je vatbaarder bent voor angst. Je ziet kleine problemen vaak als groot, maar maakt je daardoor ook sneller zorgen over de dingen. Anders gezegd, de zogenoemde beren op de weg. Ook zit het in de aard van een HSP dat ze over analyseren. Wat ook een goede voedingsbron is voor angst. Ook willen hoogsensitieve mensen hun gevoelens sneller wegdrukken omdat het ze vaak overweldigt. En dan doen we ons vaak maar beter voor dan dat we ons echt voelen. We doen ook extra ons best bij andere om ze op hun gemakt te stellen, want dan valt het ook niet op waar we tegenaan lopen.
Lees ook: Telefoonangst: de onzichtbare barrière in communicatie
Veel voorkomende angsten bij HSP
Er zijn veel verschillende angsten die veel voorkomend zijn bij HSP. Enkele zal ik hierna bespreken.
Veranderingen
Ook veranderingen kunnen lastig zijn voor een hoogsensitief persoon. Je ziet vaak dat ze dat proberen te vermijden. Het is vaak een onbewuste angst, want ga maar eens kijken op de diverse forums over hoogsensitief zijn. Veel HSP willen wel beter omgaan met hun hoogsensitiviteit, maar willen vaak niet dingen aan zichzelf veranderen om hierin te groeien. En dat is soms logisch, want veranderingen geven nieuwe prikkels en in het begin heb je daarvoor meer tijd nodig om ze te verwerken.
Sociale angst
Bij sociale angst ben je bang dat anderen negatief over je denken, je klapt dicht in een gesprek of tijdens een presentatie. Ook vind je het erg spannend om je mening te delen.
Telefoonangst
Telefoonangst, een sociale uitdaging. Het is die knoop in je maag wanneer je de behoefte voelt om iemand op te bellen. In plaats daarvan kies je voor apps, e-mails, sms’jes, of zelfs een ouderwetse brief. Alles om dat telefoongesprek te vermijden. Als je telefoon gaat, laat je het liefst die telefoon gewoon overgaan. Neem je toch op, grote kans dat het gesprek overschaduwd wordt door angst. Hierdoor weet je aan het eind van het gesprek amper waar het over gaat.
Rijangst
Onervarenheid is niet altijd de oorzaak van rijangst. Het ontstaat vaak na jarenlange rijervaring. Een traumatische ervaring of bijvoorbeeld een ongeval. De angst zorgt ook vaak dat je het rijden gaat vermijden.
Angst voor conflicten
Een hoogsensitief persoon staat erom bekend dat ze conflict vermijdend zijn. De angst voor conflicten komt voort uit de emoties die hieruit voortvloeien die vaak als heftig worden ervaren. Je kunt hierbij denken aan de emoties boosheid, verdriet, schaamte en schuld. En dat zijn emoties die je liever vermijd. Dit hangt ook vaak samen met angst voor afwijzing of niet begrepen worden.
Grote groepen mensen
Grote groepen mensen overweldigen je en je vindt het vaak heftig.
Faalangst
De angst om fouten te maken, want dat geeft dan vaak gedoe. Ook het ontvangen van feedback of kritiek voelt als negatief in plaats van opbouwend.
Ook interessant: Als faalangst je examen in de weg zit
Wat doet angst met je
Bij angst staat je lijf steeds in de overlevingsstand. Dat kan je een opgejaagd gevoel geven, maar ook kan het fysieke klachten geven. Ook ontstaan er slaapklachten. Doordat je vermoeid raakt, zorgt het ook voor sterkere angstgevoelens. Angst geeft dus ook stress en te lang in de angststand kan ook uiteindelijk een burn-out tot gevolg hebben.
Als de angst de overhand neemt
Alles waar te voor staat is niet goed, behalve tevreden is het spreekwoord. En waar iedereen op moet letten is dat de angst niet de overhand gaat nemen. Dit gaat je namelijk in veel opzichten belemmeren. Want thuis veilig wegkruipen onder je dekentje betekend ook dat je niet in aanraking komt met feedback en je op persoonlijk vlak niet kan groeien. Daarbij mis je ook de verbinding met je familie, vrienden en alle andere mensen die je zo hard nodig hebt. Ook zorgt het ervoor dat je geen nieuwe dingen onderneemt. Je laat die leuke baan schieten, of die studie die je zo graag had willen doen. Of misschien heb je ooit de ambitie gehad om aan de slag te gaan als trainer bij een sportclub of jurylid bij een jurysport. Ook maakt angst je kwetsbaar. En sommige mensen maken daar misbruik van. Vooral narcisten hebben een neus voor dit soort signalen.
Hoe herken je angstsymptomen?
Je lichaam heeft een natuurlijke reactie om je te beschermen tegen gevaar. Dat doet het dus ook bij angst. Je brein geeft een actie als er ‘gevaar dreigt’ en dat kan zijn vechten of vluchten. Op het moment dat je niet kan kiezen, is bevriezing wat er wordt gekozen voor je. Je staat dat letterlijk stil omdat je niet tot actie overgaat.
De volgende symptomen zijn herkenbaar zodra er angst aanwezig is:
- Je gaat sneller ademhalen
- Je wordt veel alerter
- Je bloeddruk gaat omhoog
- Je hartslag versnelt
- Ook kan je ontlasting veranderen
- Je moet vaker naar het toilet
- Je schrikt veel sneller
- De spanning op je spieren gaat omhoog
- Je lichaamstemperatuur gaat omhoog (angstzweet)
Niet van verrassingen houden
Veel hoogsensitieve mensen houden niet van verrassingen. Dat komt omdat ze graag de controle willen houden over bepaalde zaken. En dat is wat je bij angsten veel terug ziet komen. Het niet meer de controle over dingen kunnen houden. Maar heeft ook te maken met verwachtingsmanagement. Want we verwachten nu eenmaal van ons zelf dat we alles in een keer goed kunnen. Maar eigenlijk leggen we de lat voor onszelf veel te hoog.
Zelfzorg is je grenzen aangeven
Zelfzorg is bij angst heel belangrijk. Toch is dat ook lastig voor een hoogsensitief persoon. Want dat betekent dat je je grenzen moet aangeven en je eigen ruimte pakken en dat is lastig als je voor jezelf gaat kiezen. Toch heb je je eigen grenzen nodig om te herstellen.
Eigen grenzen verleggen
Het staat haaks tegenover je grenzen aangeven, maar om uit de angst te komen moet je grenzen verleggen. Buiten je comfortzone zit namelijk wel jouw groei. Sommige angsten zijn dusdanig met je vergroeit dat het je niet lukt om ze alleen aan te gaan. Schaam je er dan niet voor om hulp te zoeken. Besef dat hulp vragen geen teken van zwakte is, maar een teken van kracht. Neem dan ook echt de stap naar die professional om jou te helpen.
