Hoe kan ik mijn hoogsensitieve kind laten ontprikkelen?

Ontprikkelen van mijn hoogsensitieve kind is misschien wel de meest gestelde vraag die ik krijg. Hoewel voorkomen beter is dan genezen, kan je overprikkeling niet voorkomen. Is jouw hoogsensitieve kind overprikkeld? Wil je hem of haar helpen te laten ontprikkelen met wat simpele hulpmiddelen? Dan raad ik je aan om dit blog verder te lezen. Met deze simpele handvaten kan jij een begin maken en jouw kind en jezelf helpen. Naast de reeds eerder verschenen blog over hulpmiddelen om te ontprikkelen zijn er ook nog andere manieren om je kind (of als volwassenen) te laten ontprikkelen.

Wat is overprikkeling?

Laat ik beginnen met de uitleg wat overprikkeling is. Als je zintuigen te veel prikkels of signalen doorkrijgen dan ontstaat er overprikkeling. Bij mensen met bijvoorbeeld ADHD, autisme en hoogsensitiviteit (HSP) komen deze prikkels tegelijk en ongefilterd binnen. Prikkels zijn de dingen die je ziet, voelt, ruikt en hoort. Ook signalen als pijn, warmte, kou, naar de wc moeten, dorst en honger zijn prikkels. Ook gevoelens en gedachtes van jezelf en anderen kunnen voor overprikkeling zorgen. De hersenen kunnen deze prikkels lastig filteren, prioriteren en sorteren waardoor er een kortsluiting ontstaat. De kortsluiting die ontstaat door alle prikkels, zorgt ook van een oponthoud van het verwerken van andere prikkels. Eigenlijk ontstaat er een file van onverwerkte prikkels. Ook zijn er verschillende fases van overprikkeling.

Ook interessant: Hoogsensitief, ADD, ADHD, ASS en hoogbegaafd

Erkennen en herkennen

Om er voor je hoogsensitieve kind te zijn is het belangrijk dat je erkent en herkent dat het sensitief is. Allereerst moet je leren herkennen wanneer ze overprikkeld zijn. Zie je dat het zover is, erken het dan. Laat je kind weten dat je ziet dat het even te veel is geweest en benoem het ook echt. Ik zie dat je boos bent, hoe komt het dat je zo boos bent? Ik zie dat je moe bent van een drukke dag school. Het signaleren geeft vaak het kind al een positieve prikkel dat het gezien en gehoord wordt. Dan heb je de angel er vaak al uitgehaald.

Ontprikkelen na een lange dag op school en/of de bso

Na een lange dag op school en/of de bso krijg je ze vaak zwaar overprikkeld mee naar huis. Het gebeurde regelmatig als we naar huis liepen dat ze van school naar huis (10 minuten lopen) de hele weg schreeuwde en huilde. Niets was goed en zat regelmatig, lees bijna altijd, met mijn handen in het haar. Wat voor ons heel goed blijkt te werken is dat ik wat te eten meeneem als ik ze ga ophalen. Zowel van school als van de bso.

Sinds we dat doen is er een wereld van verschil. Al knabbelend aan een kaakje komen de eerste verhalen van de dag al eruit, is de eerste honger alvast gestild. Thuis heb ik vooraf al een monkey platter gemaakt. Daarop voeg ik dan ook wat harde groentes en fruit als komkommer, appel en paprika. Door het kauwen op deze groente en fruit worden de prikkels verwerkt en geordend in de hersenen. Ook zorg ik dat er wat te drinken staat. Meestal een beker water met een rietje. Ook het zuigen op een rietje is bevorderlijk voor het ordenen en verwerken van de prikkels. Water is een goede brandstof voor de hersenen en zorgt ook voor een goede verzadiging.

Laten doen waar ze goed in zijn

Veel hoogsensitieve kinderen zijn van nature creatief. Deze creativiteit kunnen ze ook gebruiken om te ontprikkelen. Het is dan vooral belangrijk ze iets te laten doen waar ze goed in zijn. Omdat in een overprikkelde status iets nieuws leren vragen is om nog meer prikkels. Het lukt niet om iets nieuws te leren en dan worden ze onzeker, omdat het niet lukt. Onze beer heeft een hekel aan knutselen, maar is wel gek op dingen bouwen. Daar kan hij zijn creativiteit goed in kwijt. Hierbij kun je denken aan Lego, clics of kapla. Heb je een kind dat wel graag creatief ga lekker rustig aan tafel zitten en laat je kind kleuren, knippen en plakken, met loom elastiekjes, strijkkralen of iets anders waar ze goed in zijn.

Inspiratie voor creativiteit met strijkkralen, lees dan eens de tips van Jessica

Sensorische materialen om te ontprikkelen

Het sensorisch spel kalmeert, is rustgevend en ontprikkeld. Laat je kind hier vooral zelf zijn of haar gang gaan, bemoei je er dus niet mee ;-). Wij hebben dit tijdens de tweede lockdown voor het eerst uitgeprobeerd en het is echt super. Ik zag dit via instagram bij Rianne voorbij komen. Aan haar heb ik toen tips gevraagd, omdat ik er zelf helemaal niet mee bekend ben. De oudste twee hebben met Duplo poppetjes en allebei een eigen bak met MadMattr ruim een uur lief zitten spelen. Inmiddels wisselen we het af met droge witte bonen, linzen en erwten. Ze kunnen echt met allerlei materialen hierin bezig zijn. Van bakjes tot Duplo tot beestjes en dino’s.

Leestip: Sensorisch spelen voor hoogsensitieve kinderen

Wat zijn voorbeelden van sensorische materialen?

Het is belangrijk om te kijken welke materialen er het beste bij de leeftijd van je kindje past.

• gekleurde rijst, droge bonen/erwten
• happy senso een multi sensorische gel
• MadMattr, Super Sand, kinetisch zand
• aqua beads
• zelf klei maken

Ook even een filmpje kijken kan wonderen doen

Je zou het niet zeggen, maar ook een filmpje kijken in een rustige omgeving kan ontprikkelend werken. Laat ze ook niet te lang kijken. Voordat ze moeten stoppen met kijken is het belangrijk om naar ze toe te gaan. De hand op de schouder te leggen. Op deze manier trek je de aandacht en kan je aangeven dat ze moeten gaan afronden. Ze gaan vaak helemaal op in het filmpje, dus je moet ze er even uithalen.

Een luisterboek geeft ook goede prikkels

Het luisteren van een luisterboek, bijvoorbeeld via de Kobo plus app, werkt ook ontspannen en daarmee ontprikkelend. Zeker voor kinderen is dat een fijne manier om te ontspannen en goede prikkels te ontvangen. Ook een goede voor onderweg als je een lange autorit voor de boeg hebt.

Een plek om terug te trekken

Voor een hoogsensitief kind is het ook goed om te weten dat het zich kan terugtrekken als het behoefte heeft om alleen te zijn. Dat hoeft niet specifiek de eigen kamer te zijn. Als het maar in huis een plekje is waar ze zich op dat moment fijn voelen. Onze kinderen vinden ons bed bijvoorbeeld heel fijn om daar even te gaan “chillen” als ze overprikkeld zijn. Die ruimte geven we ze dan ook graag.

Is je kind heel druk door de overprikkeling?

Vliegen de kinderen elkaar (door de overprikkeling) in de haren? Heeft een momentje van rust niet voldoende gedaan en lijkt het wel alsof er storm op komst is? Loop of rij dan naar een omgeving waar ze zich helemaal kunnen ontladen. Het bos, het strand, de heide als het maar buiten is en ze echt even eruit kunnen. Trampoline springen of schommelen is ook een goede om te ontprikkelen buiten.

Lees ook: Waarom water en thee goed zijn voor een HSP

kleding en overprikkeling

Een overprikkeld kind trekt thuis ook vaak kledingstukken uit. De naadjes, labeltjes of een nat plekje van een kledingstuk kunnen ineens heel vervelend aanvoelen. Met regelmaat vliegen de kledingstukken van de kinderen spreekwoordelijk door de kamer. Ze hebben er gewoon echt last van. Voor kinderen is dit ook een manier om zich te ontdoen van de prikkels die ze binnen krijgen van hun kleding. Zo voorkomen ze dat ze nog verder worden voorzien van prikkels.

In het begin vonden we dat niet zo handig, maar wisten wij veel dat ze er last van hadden. Al doende leerde we en gebeurt het dus met regelmaat, ook in de winter dat de kinderen hier in hun ondergoed in huis rondlopen. Geven ze ‘s ochtends al aan dat iets niet lekker zit, vraag je kind hoe het komt dat het niet lekker zit. Dan kan je samen zoeken naar een oplossing. Strijd levert extra prikkels op wat het emmertje doet overlopen.

Inge beleeft wil dat jij op de hoogte blijft van de laatste informatie/ervaringen. Daarom worden blogs regelmatig aangepast. Voor deze blog vond de laatste update plaats op: