We weten dat hoogsensitieve mensen de dingen diepgaander beleven. Maar hoe zit dat als hoogsensitief persoon? Ben je als HSP ook gevoeliger met autorijden als bestuurder of passagier? Is er meer faalangst of rijangst bij een hoogsensitief persoon? In dit blog staan we stil bij het beleven van autorijden als HSP.
Gevoeliger voor rijangst
Laat ik beginnen met aan te geven dat niet iedere hoogsensitieve persoon rijangst heeft. Toch zijn hoogsensitieve mensen er wel gevoeliger voor om rijangst te ontwikkelen, ook rijangst voor rijden in het buitenland. Het kan zijn dat als je als bijrijder het gevoel hebt dat je de controle niet meer hebt en op die manier rijangst ontwikkeld. Maar hoogsensitieve mensen hebben veel behoefte aan ‘goedkeuring’ wat voortkomt uit onzekerheid. Andere redenen waardoor je als hoogsensitief persoon gevoeliger bent voor rijangst. Je kan in een auto niet aarden, waardoor je niet in balans bent. Ook kan overprikkeling een trigger zijn. Je ziet zoveel ook voorbij flitsen wat je brein wil verwerken. Om het nog niet over het geluid te hebben wat een auto en de rit kan veroorzaken. Tot slot kunnen ‘horrorverhalen’ in het verkeer van andere ook voor rijangst zorgen.
Hoogsensitief persoon als passagier
De hoogsensitieve passagier ziet heel veel. Kleine details vallen ze vaak op. Dat kan ervoor zorgen dat ze van alles roepen in de auto. Kijk uit! Rij niet zo hard! Zo zie je dat, de zon gaat zo mooi onder! Maar zijn ze gevoelig voor geluid? Dan kan tijdens het autorijden het geluid ervoor zorgen dat ze overprikkelen. Het geluid van de airco of de blower in de auto. De muziek, maar ook het geluid wat medepassagiers produceren. Daarom is het belangrijk om als passagier goed voorbereid op pad te gaan. De tips hiervoor deel ik verderop in de blog.
Hoogsensitief persoon als bestuurder
Een hoogsensitief persoon als bestuurder kan zich goed concentreren op de weg. Ook zijn ze vaak vol focus aan het rijden. Daardoor kunnen hoogsensitieve bestuurders vaak goed anticiperen op het verkeer in combinatie met het feit dat ze veel dingen waarnemen. Toch worden ze vaak wel onrustig van het autorijden.
Het autorijden in de stad proberen hoogsensitieve mensen vaak te ontwijken. Rijden liever met een grote boog om de stad heen. Het is er vaak te druk en lawaaierig. Verkeer (voetgangers, fietsers, brommers, taxi’s, het OV dat kriskras door de stad heen gaat en waar je je als bestuurder in moet meebewegen. Er gebeurt te veel. Om het getoeter nog maar achterwege te laten.
Lees ook: Een lange autorit met een HSP
Rijlessen als hoogsensitief persoon
Op het moment dat ik met rijlessen begon, wist ik nog niet dat ik hoogsensitief ben. Toch had ik een rijinstructeur die het goed aanvoelde en de tijd naam. Ik ging ook pas na een les of veertien de snelweg op. Hij had zonder dat ik het doorhad eigenlijk heel goed door dat ik ontzettend onzeker was en het best spannend vond allemaal.
Tegenwoordig zijn er veel rijscholen gespecialiseerd in faalangst. Maar wist je ook dat er rijscholen zijn die een erkende rijschool zijn voor mensen met autisme, ADHD en aanverwanten. Degene met deze diagnose zijn ook prikkelgevoelig. Daarom kan dit ook een meerwaarde zijn voor hoogsensitieve personen.
Maar als HSP ben je ook gevoelig voor de emoties van je instructeur. Neem desnoods een proefles om te kijken of er een klik is met de rijinstructeur. Heb je een fijne rijschool gevonden en een fijne instructeur dan komt het moment van examen doen. Bespreek met je rijinstructeur wat dit met je doet en kijk samen of een faalangstrijexamen een optie is.
Mijn eigen ervaring met autorijden
Ik was ruim 19 jaar toen ik mijn rijbewijs haalde en vrij snel daarna kocht ik mijn eerste eigen auto. Een leuk klein zwart autootje waarmee ik mijn vrijheid vierde. Ik ging er heel Nederland mee door en bracht me op de gekste plekken. Als was dat laatste misschien ook weleens door de navigatie die me dan midden in een maisveld liet belanden.
De eerste rijangst
De eerste rijangst is ontstaan toen ik onderweg naar Brussel was. Bij Antwerpen zag een vrachtwagen mij over het hoofd. Het was dat het een rustig moment was en ik in een fractie van een seconde besloot mijn stuur om te gooien. De schrik zat er goed in, maar sindsdien durf ik bij Antwerpen niet meer te rijden. Maar het gekke is doordat hier in de regio heel veel vrachtauto’s rijden, ik die makkelijk durf in te halen. Maar hou ze wel extra in de gaten.
Parkeergarages met hellingproef
Nog een gevalletje nare ervaring zorgt ervoor dat ik in parkeergarages en op andere plaatsen met hellingproof klamme handjes krijg. Door het getreuzel van een voorganger kwam ik in een parkeergarage op een flinke helling te staan voor een rood stoplicht Mijn achterligger dacht dat het wel handig was om heel dicht achter me te komen staan. Niet alleen in een parkeergarage, maar ook een keer in Ierland de heuvel op voor een stoplicht. Toen het stoplicht op groen ging, kreeg ik de hellingproof niet voor elkaar en durfde ik niet meer. Toen hield ik iedereen op. Het idee op mijn achterligger te klappen zorgt voor heel veel beren op de weg.
Rijangst tijdens mijn burn-out
Tijdens mijn burn-out had ik onbedoeld verschillende angsten gecreëerd. Zo ook om te rijden. Als ik naar mijn werk ga met de auto moet ik naar het Prins Clausplein bij Den Haag. Het verkeer gaat daar kriskras door elkaar van baan wisselen. Daar kreeg ik de eerste maanden buikpijn en klamme handjes van. Toch deed ik het iedere keer toch wel weer. Want ik wist, dat ik die angst alleen maar kwijt zou raken door te doen. En dat werkte. Inmiddels maak ik me niet meer druk om het Prins Clausplein.
Lees ook: Wat neem je als HSP mee bij een dagje uit?
Kan ook genieten van het zelf autorijden
Ik probeer de liefde voor het autorijden weer terug te krijgen zoals ik hem had toen ik net mijn eerste auto kocht. Dat kan ik alleen maar terug krijgen door ook weer vaker te rijden. En stiekem is dat erin geslopen dat mijn man nu vaker rijdt dan dat ik doet. Daarom letten we erop dat als we samen of met het gezin weg gaan, dat niet alleen hij rijdt, maar ik ook. En soms zet hij me “express voor het blok” dan moet ik ineens, omdat hij dan niet meer mag. Want de plekken die ik spannend vind vermijd ik ook met liefde. En dat weet hij. En zo probeert hij mij m’n grenzen te laten verleggen om weer positieve ervaring met het autorijden te ervaren.
Bijrijder bij mijn man
Bij heel veel mensen in de auto hou ik me mond wat betreft het rijden. Behalve één keer bij iemand anders. Deze persoon zat op iedereen commentaar te leveren. En hoe perfect die persoon zelf wel niet kon rijden. Daar kreeg ik zo de kriebels van dat ik overal een reactie op gaf in de zin van dat niet iedereen een beroepschauffeur is of elke dag op de weg ziet. Ervaring leert anticiperen op de weg. En als autorijden zo makkelijk had geweest, dan hadden we er ook geen examen voor hoeven doen.
Maar ik dwaal af. Als bijrijder bij mijn man, hij is stiekem blij als ik achterin zit tussen de kinderen. Dan ben ik namelijk drukker bezig met wat er in de auto gebeurt, dan met wat er buiten de auto gebeurt. Ik zie namelijk te veel als ik als bijrijder voorin zit. Oh zie je dat of oh die kwam wel heel dichtbij.
Tips voor hoogsensitieve bestuurders en bijrijders
Om autorijden als bestuurder en als passagier als prettig te ervaren kan ik nog wel wat tips met je delen.
Als bestuurder
- Heb je rijangst? Probeer te achterhalen waar je rijangst vandaan komt. Als je dit helder hebt kan je actie gaan ondernemen.
- Heb je duidelijk waarom je rijangst hebt? Vraag dan om hulp. Dit kan je vragen aan een rijinstructeur door middel van een opfriscursus. Of bij de opticien om na te laten kijken of je nachtblind bent bijvoorbeeld. Of is er een andere aanpak nodig van een specialist bij je angst.
- Het is cliché, maar heel veel oefenen zorgt er echt voor dat je vaardiger wordt in het rijden. Dus ga die uitdaging aan. Desnoods met iemand naast je waar jij je fijn bij voelt die je in de auto positief kan stimuleren.
- Draag comfortabele kleding als je moet rijden. Je wil niet dat een naadje of een labeltje je afleid. Of een broek, rok of jurk die net even te strak zit.
- Zorg voor een aangename temperatuur in de auto. Hoogsensitieve mensen kunnen ook gevoelig zijn voor temperatuur.
- Zet de radio aan of uit als je dat als prettiger ervaart.
- Neem een pauze als je een langer stuk moet rijden. Dan heb je even de tijd om je emmertje met prikkels te legen.
- Zelf ben ik geen voorstander van deze tip, maar ik deel hem wel. Een noisecanceling koptelefoon opzetten om ook het geluid van de auto te reduceren. Het is in Nederland niet verboden, maar ik vind het zelf geen prettig idee.
Een aanrader: Onderprikkeling kan ook als HSP
Als passagier
- Neem een (noise) canceling koptelefoon mee die je kan opzetten als passagier. Luister naar een fijne podcast of luisterboek. Maar misschien liever de muziek die jij het meest waardeert en waar je van oplaad. Misschien niet het gezelligste als bijrijder, maar het zorgt er wel voor dat je door de geluiden niet overprikkeld aankomt op de eindbestemming.
- Drink voldoende water. Ja en dat moet er ook een keer uit, maar een pauze geeft jou ook de tijd om even het emmertje met prikkels te legen.
- Neem gezonde harde snacks mee. Het is zo makkelijk om een dropje of een snoepje te eten in de auto, maar misschien toch beter om voor een paprika, komkommer, (snack)wortel of een andere harde groente of fruit te kiezen. Het kauwen op deze harde gezonde snack zorgt dat je tussendoor al wat prikkels kan verwerken. En als je dan toch als bijrijder mee bent, geef ook wat aan de bestuurder.
Inge beleeft wil dat jij de meest recente informatie of ervaringen leest. Daarom worden blogs regelmatig voorzien van een update. Voor deze blog vond de laatste wijziging plaats op:
